Stel je voor dat er een snelweg zou zijn vanaf de aarde, door de atmosfeer de ruimte in. Je zou binnen iets meer dan een uurtje op de plaats van bestemming zijn. De atmosfeer is een dunne en delicate band rondom onze planeet. Het zorgt ervoor dat leven op aarde mogelijk is. Maar deze belangrijke atmosfeer wordt bedreigd. De uitstoot van fossiele brandstoffen maakt deze band steeds dunner. Wereldwijd heeft dat gevolgen voor het klimaat. Maar welke dingen zijn er nog meer belangrijk om te weten over het klimaat en het universum? De ruimte achter die atmosfeer? We nemen je mee op weg.
1. Gekleurde sterren
Vanaf de aarde gezien lijken alle sterren aan de hemel mooi wit gekleurd. Maar wist je dat niet alle sterren wit zijn? Er bestaan sterren in verschillende kleuren, namelijk in rood, geel, oranje en blauw. De kleur van een ster zal veranderen gedurende zijn levenscyclus. Tijdens deze cyclus stijgt de temperatuur van de ster steeds meer. Zo verandert ook de kleur van rood naar de meest hete kleur blauw.
2. Is klimaatverandering bestrijden door gebruik van ruimtespiegels een goed idee?
De stemmen van wetenschappers worden luider om gigantische ruimtespiegels te gaan gebruiken. Het zijn revolutionaire klimaattechnologieën die kunnen worden ingezet. In 2020 gaat het Akkoord van Parijs van kracht. Hierin zijn wereldwijde klimaatdoelen gesteld. En omdat de opwarming van de aarde in snel tempo plaatsvindt, is er de angst dat de gemaakte akkoorden achterhaald zijn. Deze gedachten leidden ertoe dat wetenschappers nieuwe technologieën hebben voorgesteld. Denk hierbij aan kunstmatige bomen die zouden fungeren als normale bomen. Of een klimaattechnologie die zonlicht en dus warmte terug reflecteert in de ruimte. Hierdoor wordt de temperatuur op aarde lager en dat is een enorme stap vooruit voor het klimaat.
Deze moderne technologieën worden ontwikkeld om de diensten die de natuur ons gratis aanbieden, te vervangen. Maar tegenstanders benadrukken dat de mogelijkheden beperkt zijn. De technologieën gaan niet in op gevaarlijke effecten van de verwarming, zoals verzuring van de oceaan.
3. Het is geen verbeelding dat ademen moeilijker wordt
Nee, je verbeeldt het je niet. Door de klimaatveranderingen veranderen de seizoenen. Er ontstaan steeds heftigere weerspatronen. Die zorgen ervoor dat de natuur van slag raakt. Planten geven hun stuifmeel eerder en voor een langere periode vrij in de lucht. De consequentie hiervan is dat steeds meer mensen last krijgen van allergieën. Mocht je tot op heden nog geen last hebben van een allergie, dan bereid je maar voor. Hoe langer je blootgesteld wordt aan rondzwevende pollen, hoe gevoeliger je wordt. Een allergie wordt op deze manier ontwikkeld.
Naast pollen in de lucht, zijn ook luchtvervuiling en een hogere gemiddelde temperatuur oorzaken voor het minder gemakkelijk ademhalen. Astma is wereldwijd een steeds groter wordend probleem. De Wereldgezondheidsorganisatie schat zelfs dat er elk jaar 3,7 miljoen mensen sterven aan de gevolgen van luchtvervuiling.
Ken je deeltjesversneller CERN in Genève al? Lees er hier meer over >>>
4. Kraters in de maan
In de avond, wanneer de volle maan helder aan de hemel schijnt, wordt de aarde goed verlicht. Je kunt de schaduwen op de maan zien. Vaak zien mensen er een gezicht of andere vormen in. Het zijn de schaduwen die zijn veroorzaakt door meteoroïden en asteroïden. Deze botsen tegen het oppervlak van de maan. Maar hoe dit kan gebeuren? De maan heeft geen atmosfeer die objecten tegenhoudt. Dit in tegenstelling tot andere planeten die wel een atmosfeer hebben. Naast dat de maan de atmosfeer mist, bestaat er ook geen wind, zijn er geen weersomstandigheden of plantengroei aanwezig. Daardoor zal een gevormde krater, er ook voor altijd blijven.
5. Wat doen vulkaanuitbarstingen met het klimaat?
De aarde telt minstens 1500 vulkanen. Dat is een enorm aantal. Maar een groot deel hiervan bevindt zich op de bodem van de oceanen. Als je alle vulkanen meerekent, zijn er ongeveer 600 vulkanen actief. Vulkanen barsten ongeveer 60 keer per jaar uit. Ze spuwen gassen en deeltjes de lucht in. Een vulkaanuitbarsting heeft verschillende effecten. Zwaveldioxide en as hebben een verkoelende werking. Ze reflecteren het zonlicht terug. Maar aan de andere kant veroorzaakt zwaveldioxide juist opwarming van de aarde. Dit komt doordat zwaveldioxide bijdraagt aan het broeikaseffect.
Interessant is het om te weten dat buiten de aarde zich ook vulkanen bevinden. Op onder andere de planeten Venus en Mars. De vulkanen die hier zijn waargenomen zijn van een enorme omvang. De Olympus Mons is de aller grootste vulkaan van het zonnestelsel. Deze vulkaan bevindt zich op de planeet Mars. De afmetingen zijn gigantisch. De diameter is maar liefst 500 kilometer. En met een hoogte van 24 kilometer is de vulkaan 3 keer zo hoog als de hoogste berg op aarde. De Mount Everest.
6. Vallende sterren
Kijken naar vallende sterren heeft iets magisch. Er wordt ook wel gezegd dat je een vallende ster in je zak mag steken als je hem kunt vangen. Maar helaas is de realiteit iets minder romantisch. Een vallende ster is in werkelijkheid geen ster. Het is een kleine meteoroïde die met een hoge snelheid omlaag valt richting de aarde. Gelukkig is deze vallende steen wel al verbrand voordat hij de aarde heeft kunnen bereiken.
7. Een blik op de zon, de belangrijkste ster in het zonnestelsel
De zon is niet de grootste ster in ons zonnestelsel. Maar de zon is gedurende de dag wel het meest zichtbaar. Met behulp van een zonnetelescoop kan de zon bekeken worden vanaf een afstand van maar liefst 150 miljoen kilometer. Speciale meetinstrumenten hebben aangetoond dat de zon vrijwel helemaal bestaat uit waterstof en helium. De zon heeft een enorm hoge temperatuur. Aan de oppervlakte is de temperatuur ongeveer 5500 graden Celsius. In de kern is de temperatuur niet minder dan 15 miljoen graden Celsius. Het gas in de kern is samengeperst met een hoge dichtheid. Dat maakt dat de zon zich gedraagt als een kernreactor. Hierin wordt waterstof omgezet in helium. De straling die hierbij ontstaat, bereikt het oppervlak van de zon. Dit is zichtbaar in de vorm van ultraviolet en infrarood licht. Let altijd op dat je nooit rechtstreeks in de zon kijkt. Doe dit alleen met een speciale zonnekijker die je ogen beschermt.